تاریخ انتشار پست:1402/05/19
بارداری های پرخطر
شنیدن اینکه بارداری پرخطری دارید، می‌تواند برای شما ناراحت‌کننده باشد؛ اما در بیشتر موارد، مراقبت‌های پزشکی ارائه شده در طی دوران بارداری های پرخطر، به این معنی است که شما می‌توانید به داشتن یک نوزاد سالم، کاملاً امیدوار باشید.
همه بارداری‌ها، دارای خطرات و عوارضی هستند. اصطلاح «بارداری پرخطر»، به این صورت تعریف می‌شود: «هر نوع بارداری است که خطرات سلامتی بیشتری را برای فرد باردار، جنین یا هر دو به همراه داشته باشد.» افراد دارای بارداری های پرخطر ممکن است قبل، حین یا حتی بعد از زایمان، نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشند. این به کاهش احتمال عوارض بارداری کمک می‌کند.
با این حال، داشتن بارداری پرخطر، به این معنی نیست که شما یا فرزندتان دچار مشکل خواهید شد؛ بسیاری از افراد، با وجود داشتن نیازهای پزشکی خاص، بارداری و زایمان سالمی را تجربه می‌کنند. خبر خوب این است که اکثر افرادی که بارداری پرخطری دارند، می‌توانند نوزادان سالمی داشته باشند؛ به خصوص اگر مراقبت‌های پزشکی جامعی را از پزشکان متخصص دریافت کنند.
معنی و مفهوم «بارداری های پرخطر»
افرادی که تجربه بارداری های پرخطر دارند ممکن است شرایط زمینه‌ای داشته باشند که خطر بارداری در آن‌ها را افزایش دهد؛ یا ممکن است در دوران بارداری شرایطی داشته باشند که آن‌ها را در معرض خطر بالای عوارض قرار دهد. دریافت مراقبت‌های پزشکی زودهنگام و مداوم قبل از زایمان، علیرغم اینکه در گروه بارداری‌های پرخطر قرار دارید، شانس بارداری سالم را در شما افزایش می‌دهد.
بارداری های پرخطر، خیلی شایع نیستند؛ اما نادر هم نیستند. پژوهش‌های زیادی در مورد این موضوع انجام نشده است؛ اما سازمان بهداشت جهانی خاطرنشان می‌کند که این قبیل بارداری‌ها، حدود 15 درصد از بارداری‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در سنین نوجوانی و در افراد بالای 35 سال، احتمال خطرات بارداری، بیشتر وجود دارد.
بارداری در نوجوانی
نوجوان بودن در زمان بارداری، به چند دلیل می‌تواند منجر به بروز بارداری پرخطر شود. علت آن هم شرایطی است که نوجوانان ممکن است با آن درگیر شوند. از جمله:
- خطر ابتلاء به فشار خون بالا و کم‌خونی در دوران بارداری در بین نوجوانان بیشتر است.
- نوجوانان بیشتر احتمال دارند که زایمان زودرس را تجربه کنند.
- نوجوانان به احتمال زیاد، از مراجعه به مراقبت‌های پزشکی دوران بارداری، اجتناب می‌کنند و احتمال بیشتری وجود دارد که قرار ملاقات با پزشک را از دست بدهند.
- احتمال کمتری وجود دارد که نوجوانان بدانند که به یک عفونت مقاربتی مبتلاء هستند و به دنبال مراقبت و درمان پزشکی مناسب برای آن باشند.
بارداری بالای سن 35 سالگی
بچه‌دار شدن برای اولین بار در سن بالای 35 سال، به‌طور خودکار به این معنی نیست که بارداری پیچیده‌ای را تجربه خواهید کرد. بسیاری از والدین در اواسط دهه 30 و بالاتر، بارداری سالم و بدون مشکلی دارند. با این حال، بارداری در سن بعد از 35 سالگی، خطر بروز عوارض خاصی را افزایش می‌دهد؛ از جمله:
- دیابت بارداری
- فشار خون بالا
- سقط جنین یا مرده‌زایی
- بارداری خارج رحمی
- زایمان سزارین
- اختلالات ژنتیکی
- زایمان طولانی
- عوارض زایمان
علائم و نشانه‌های بارداری های پرخطر
علائم و نشانه‌های تجربه بارداری پرخطر، به شرایطی بستگی دارد که شما را در معرض خطر بالاتری قرار می‌دهد؛ به‌عنوان مثال، علائم پره‌اکلامپسی شامل سردرد و تورم دست و صورت است. علائم سقط جنین ممکن است شامل گرفتگی یا خونریزی باشد. هر زمان که یکی از علائم زیر را در دوران بارداری داشتید، فوراً به پزشک اطلاع دهید:
- تجربه سردرد شدید
- احساس سرگیجه یا غش کردن
- تغییر در بینایی، از جمله تاری دید
- تب 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی‌گراد) یا بیشتر
- تنفس سخت
- تورم در دست یا صورت شما
- تپش قلب
- درد شدید شکم
- متوجه شده‌اید که حرکات کودک شما متوقف شده است
- خونریزی واژینال
- افکار آسیب رساندن به خود یا خودکشی
- خستگی مفرط
تشخیص موقعیت و شرایط بارداری های پرخطر
ممکن است شما بدانید که یک بیماری پزشکی دارید که خطر عوارض بارداری را قبل از باردار شدن، افزایش می‌دهد؛ یا وضعیت بارداری پرخطر شما ممکن است در طول دوران بارداری، به دلیل علائمی که تجربه می‌کنید یا نتایج آزمایش‌های خاصی، مشخص شود. برخی از آزمایش‌های تشخیصی که ممکن است پزشک برای بررسی خطر عوارض در دوران بارداری، تجویز کند، عبارتند از:
- شمارش کامل گلبول‌های خون (CBC)
- آزمایش ادرار و کشت ادرار
- آزمایش گروه خون
- آزمایش فاکتور Rh
- آزمایش برای بیماری‌های مقاربتی، هپاتیت، ویروس HIV، سل و سایر بیماری‌های عفونی
- غربالگری دیابت بارداری
- تست فشار خون
- تست استرپتوکوک گروه B
- آزمایش نوزاد برای نقایص مادرزادی
مدیریت وضعیت بارداری پرخطر
اگر بارداری پرخطری دارید، مهم است که تحت نظر یک متخصص باشید. آن‌ها برای درمان افرادی که دارای فاکتورهای بارداری پرخطر هستند، آموزش دیده‌اند. نوع درمانی که دریافت می‌کنید، به عوامل خطرزای خاصی که دارید، بستگی دارد. به‌عنوان مثال، افرادی که دیابت بارداری دارند، می‌توانند رژیم غذایی خاصی داشته باشند یا برای کنترل قند خون خود، دارو مصرف کنند.
افراد مبتلاء به بیماری‌های عفونی ممکن است نیاز به مصرف دارو داشته باشند. ممکن است در حین زایمان، انجام اقدامات احتیاطی خاصی لازم باشد تا احتمال خطر برای نوزاد نیز به حداقل برسد. در هر صورت، تیم پزشکی، شما را با دقت بیشتری تحت نظر خواهند داشت. آن‌ها ممکن است قرار ملاقات‌ها و آزمایش‌های تشخیصی بیشتری را نسبت به افرادی که بارداری با خطر کمتری دارند، برای شما برنامه‌ریزی کنند.
این به این دلیل است که آن‌ها قادر خواهند بود هر مشکلی را در مراحل اولیه، تشخیص دهند. تشخیص و درمان زودهنگام، عوارض بارداری، شانس داشتن بارداری و تولد نوزاد سالم را افزایش می‌دهد. از این رو مشاوره قبل از بارداری را جدی بگیرید و برای دریافت مشاوره به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید. دکتر مینا عطایی متخصص و جراح زنان و زایمان، در این زمینه بهترین خدمات را به شما ارائه می‌کند. می‌توانید با دریافت مشاوره از ایشان، بارداری خود را مدیریت کرده و از بروز هرگونه خطری جلوگیری کند.
تحت نظر قرار دادن نوزاد در طی بارداری های پرخطر
همه نوزادان در دوران بارداری، به‌دقت تحت نظر هستند؛ اما اگر بارداری پرخطری دارید، ممکن است فرزند شما با دقت بیشتری تحت نظر باشد. به‌عنوان مثال، ممکن است سونوگرافی‌های مکرر یا سایر آزمایش‌های نظارت بر جنین انجام دهید. همه چیز به عوامل خطرزای بارداری در شما بستگی دارد و اینکه چگونه ممکن است نوزاد شما را در معرض خطر قرار دهد.
انجام برخی از آزمایش‌های تشخیصی که پزشک ممکن است برای نظارت بر سلامت فرزند شما در طی دوران بارداری های پرخطر توصیه کند، عبارتند از:
- تست‌های بدون استرس
- پروفایل‌های بیوفیزیکی
- تست استرس انقباضی
- حرکت جنین مهم است
- سونوگرافی با داپلر (برای بررسی بند ناف استفاده می‌شود)
عوامل مؤثر در تجربه بارداری های پرخطر
بسیاری از شرایط پزشکی و سلامتی، ممکن است شما را در معرض خطر بالاتری در دوران بارداری قرار دهند. ممکن است برخی از این شرایط را قبل از بارداری و یا در طی دوران بارداری قبلی خود داشته باشید. برخی دیگر، ممکن است شرایطی باشند که در طی دوران بارداری فعلی شما ایجاد شده باشند. شرایط و عواملی که احتمال تجربه بارداری های پرخطر را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
- فشار خون بالا و کنترل نشده
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
- بیماری کلیوی
- بیماری تیروئید
- بیماری‌های خودایمنی، مانند لوپوس و ام اس
- چاقی
- ویروس اچ‌آی‌وی (بیماری ایدز)
- ویروس زیکا
- نوجوان بودن
- بالای 35 سال بودن
- کشیدن سیگار در دوران بارداری
- نوشیدن الکل در دوران بارداری
- مصرف مواد مخدر در دوران بارداری
امکان پیشگیری از بارداری های پرخطر
شما می‌توانید از برخی از عواملی که شما را در گروه بارداری های پرخطر قرار می‌دهند، جلوگیری کنید. برخی از عوامل دیگر را نمی‌توانیم پیشگیری کنیم. به‌عنوان مثال، معمولاً نمی‌توانیم از بیماری‌هایی که قبلاً در دوران بارداری داشته‌اید، پیشگیری کنیم. با این حال، برخی از عوامل سبک زندگی، مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و مدیریت وزن، می‌توانند قبل از باردار شدن و در طول بارداری برای کاهش خطر عوارض مورد توجه قرار گیرند.
اگر به باردار شدن فکر می‌کنید و می‌دانید که عوامل خطر قابل کنترلی دارید، با یک پزشک متخصص مربوطه ملاقات کنید. شما می‌توانید با هم در مورد تغییرات سبک زندگی، صحبت کنید که شانس شما را برای داشتن بارداری‌های کم‌خطر، افزایش می‌دهد.
در این شرایط، به دنبال کمک پزشکی اورژانسی باشید
اگر شرایطی که خطر عوارض بارداری را افزایش می‌دهد دارید، یا اگر علائم جدید یا بدتر شده‌ای را تجربه می‌کنید، با پزشک خود تماس بگیرید. علاوه بر این، اگر شما:
- مشکل تنفس دارند
- تب کرده‌اید
- متوجه شوید که کودک شما از حرکت ایستاده است
- خونریزی دارید
- درد شدید شکم دارید
- سردردی داشته باشید که از بین نمی‌رود
- ورم پا و دست دارید
- تاری دید دارید
حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید و علائم بروز نموده را مورد بررسی قرار دهید. با توجه کردن به خود و رعایت مراقبت‌های خاص، می‌تواند از بروز هرگونه عوارضی در دوران بارداری جلوگیری کنید.
جمع‌بندی
مراجعه منظم به پزشک، انجام در هرگونه غربالگری که پزشک به شما توصیه می‌کند و ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی در طی دوران بارداری، می‌تواند خطرات ناشی از پیامدهای بارداری های پرخطر را کاهش دهد. با این حال، حتی بارداری‌های کم‌خطر، گاهی اوقات در معرض خطر عوارض جدی هستند و پزشکان باید به دقت همه افراد باردار را تحت نظر داشته باشند و مراقبت‌های با کیفیت بالا را بدون توجه به نوع بارداری، به آن‌ها ارائه دهند.
دریافت تشخیص بارداری پرخطر می‌تواند ترسناک و نگران‌کننده باشد؛ اما در این زمینه، جای امیدواری زیادی وجود دارد. دانستن اینکه چه اتفاقی برای بارداری و سلامتی شما می‌افتد، به این معنی است که می‌توانید اقدامات لازم را به‌منظور جلوگیری از جدی‌ترین پیامدها و عوارض، انجام دهید. مراجعه به تمام ملاقات‌های پزشکیِ لازم قبل از زایمان، ملاقات با متخصصان در صورت نیاز و اطلاع دادن به تیم پزشکی در مورد وجود هرگونه علائم جدید و یا نگران‌کننده، می‌تواند به کاهش خطر عوارض بارداری در شما کمک کند.
سوالات متداول
- چه سنی با بارداری پرخطر در ارتباط است؟
بارداری های پرخطر می‌توانند افراد را در هر سنی، تحت تأثیر خود قرار دهند؛ به‌خصوص در افرادی که از نظر شرایط پزشکی و سلامتی، با مشکلاتی مواجه هستند؛ اما احتمال بروز خطرات، در سنین نوجوانی و در افراد بالای 35 سال، بیشتر است. اگر زیر 17 سال یا بالای 35 سال هستید، ممکن است در معرض خطر عوارض بارداری قرار بگیرید.
2- آیا تمام بارداری‌های من در آینده، پرخطر خواهند بود؟
داشتن تجربه بارداری پرخطر، به این معنی نیست که تمام بارداری‌های آینده شما نیز پرخطر تلقی شوند. شما ممکن است در یک بارداری، دچار عارضه جنینی شوید که در بارداری دیگر رخ نمی‌دهد و برخی از شرایط سلامتی، ممکن است در طول زمان تغییر کنند.
3- با وجود بارداری پرخطر، هر چند وقت یک‌بار نیاز به مراجعه به پزشک داریم؟
این به وضعیت شما بستگی دارد؛ اما تقریبا، آزمایش‌ها و نظارت بیشتری، نسبت به بارداری کم‌خطر، خواهید داشت.
4- برخی از عوارض بارداری های پرخطر چیست؟
اینها می‌توانند متفاوت باشند؛ اما به‌طور خلاصه می‌توانیم بروز مشکل فشار خون بالا، دیابت بارداری، داشتن یک عفونت مقاربتی تشخیص داده نشده، داشتن سایر عفونت‌ها، مانند سرخجه در دوران بارداری، زایمان زودرس، پره‌اکلامپسی، عوامل ژنتیکی غیرمعمول و … را از جمله عوارض این نوع بارداری بیان کنیم.
5- آیا تمام بارداری‌های من پرخطر خواهد بود؟
بستگی دارد. اگر وضعیت پزشکی دارید که در طول بارداری‌های بعدی، کماکان پایدار خواهد بود، شما همچنان در گروه بارداری پرخطر، قرار خواهید گرفت؛ اما اگر بتوانید هر یک از عواملی که احتمال شما را برای داشتن بارداری های پرخطر افزایش می‌دهد، مانند مصرف سیگار، مدیریت کنید؛ ممکن است بتوانید خطر بارداری بعدی خود را کاهش دهید.
